Je kunt je de stad Shanghai tegenwoordig moeilijk voorstellen als een plaats waar Esperanto wordt gesproken in plaats van Mandarijn Chinees, maar dat was een toekomst waar enkele Chinese radicalen ooit over hebben gedroomd. 

Tegenwoordig kennen de meeste jonge Chinezen de kunstmatige taal Esperanto niet, maar het land huist een van de weinige radiostations ter wereld die in het Esperanto uitzenden, en daarnaast ook publicaties en musea over de taal. Esperanto kent een lange maar ingewikkelde geschiedenis in China, maar heeft er nog altijd een actieve gemeenschap. 

Wetenschappelijke artikels met veel gespecialiseerde terminologie worden veel minder aangehaald door andere onderzoekers.

Polje, nappe, psammiet. Sommige wetenschappers die grotten bestuderen hebben hier geen problemen mee, maar voor ons lijken deze termen wel Oud-Grieks of Chinees.

Mocht je op een of andere manier zo’n 130.000 jaar terug in de tijd kunnen reizen en per ongeluk op een neanderthaler stoten, dan zou je hem kunnen vertellen over de grootste uitvindingen van de mensheid, zoals spinazietaart of TikTok. De neanderthaler heeft dan uiteraard geen idee van wat je aan het zeggen bent, maar hij hoort je wel perfect en hoort goed de stemloze medeklinkers ‘t’, ‘k’ en ‘s’, die in vele moderne talen voorkomen.

Het Baskisch, Gallisch en de Berberdialecten. Deze talen worden tegenwoordig nog steeds gesproken maar hebben gemeen dat ze de eerste massale taalkundige uniformering ter wereld hebben overleefd: de uitbreiding van het Latijn. Deze officiële taal van het Romeinse Rijk vestigde zich via veroveringen in Europa, Klein-Azië en Noord-Afrika. Dat leidde tot de verdwijning van diverse dialecten, waarvan de meeste miskend en zelfs onbekend blijven. Er zijn zeldzame documenten gevonden in het Etruskisch, Umbrisch en Oud-Latijn. Vele daarvan worden op dit ogenblik bestudeerd door professor Emmanuel Dupraz van de Université Libre de Bruxelles, onderzoeker aan het onderzoekscentrum Filosofische, literaire en tekststudies.

Als je iemand willekeurig in een straat in China tegenhoudt, dan is de kans groot dat de familienaam van deze persoon Wang, Li, Zhang, Liu of Chen is.

Dat zijn immers de vijf meest voorkomende familienamen in China — er zijn maar liefst meer dan 433 miljoen mensen, of 30% van de bevolking, met een van die namen.

In een ver verleden, toen de dieren nog spraken, kregen middelbareschoolstudenten grondig les in zinsontleding. Die les zinsontleding krijgen ze nu nog, maar de zinsdelen zijn veranderd van naam, er zijn er heel wat minder en een en ander is sterk vereenvoudigd.

(meer…)