Indrukwekkend astronomisch nieuws vorige week. Voor het eerst is men erin geslaagd een foto te nemen van een zwart gat. (meer…)
Een nieuw en onvertaalbaar tijdperk in Japan
Japan staat aan het begin van een nieuw tijdperk. Het gaat om een historisch moment dat voorafgaat aan de troonsbestijging van de nieuwe keizer Naruhito op 1 mei, na de troonsafstand van zijn vader, Akihito, die de eerste keizer is in 200 jaar die dat doet.
Het enige probleem dat overblijft, is dat het eerst nodig is om de betekenis van de naam van het nieuwe tijdperk te begrijpen. Maar niemand kan het uitleggen. (meer…)
Onderzoek naar de status van de talen in Bretagne
Bretagne onderzocht vorig jaar via een diepgaande sociolinguïstische studie wat de staat was van de talen Bretoens en Gallo.
Er werden 8162 personen ouder dan 15 jaar bevraagd die in één van de departementen van het historische Bretagne woonden. Dergelijk onderzoek was nog nooit eerder gedaan. (meer…)
Het pangram
Vorige week hadden we het over een lipogram. Vandaag kijken we naar iets soortgelijks: het pangram. (meer…)
Het lipogram
Er bestaan heel wat verschillende soorten teksten, maar heb je ooit al eens van een lipogram gehoord?
Een lipogram is een tekst waarin één bepaalde letter van het alfabet niet wordt gebruikt. Welke letter dat is, mag je zelf kiezen. Het is uiteraard geen kunst om een tekst zonder de letters ‘q’ of ‘x’ te schrijven. Maar naarmate de verboden letter frequenter in een taal voorkomt (denk maar aan de ‘e’ of ‘n’ in het Nederlands), wordt het moeilijker om een tekst van enige lengte op te stellen.
In de 5de eeuw voor onze tijdrekening was de Griekse dichter Tryfiodorus een van de eersten om een lipogram te schrijven. En hij schreef er meteen 24, vierentwintig boeken die samen het epos van de Odyssey vormden. In elk boek was er één Griekse letter die er niet in voorkwam, de alfa in het eerste boek, de beta in het tweede enzovoort.
In de Middeleeuwen deed de Fransman Peter de Riga hetzelfde met zijn Latijnse samenvatting van de Bijbel. In elk van de 23 hoofdstukken was er een andere letter die je er niet in terugvond.
De grootste krachttoer kwam van de Amerikaan Ernest Vincent Wright. In 1939 publiceerde hij Gadbsy: A Story of Over 50,000 Words Without E. Om zeker te zijn dat hij zich niet zou vergissen, had hij op voorhand de E-toets uit zijn tikmachine verwijderd.
Het woord lipogram komt uit het Grieks. Het is afgeleid van leipein, dat achterlaten betekent.
Toegegeven, veel praktisch nut heeft een letterspelletje als het lipogram niet, maar het schrijven ervan vereist wel een zekere taalkennis en creativiteit. Probeer je het eens?
Hotel de Ville is geen hotel
Met een klein beetje talenkennis in het buitenland kom je een heel eind. Gebrek aan talenkennis kan je juist in de problemen brengen, zoals een Britse toeriste ervaart in de Franse Elzas. (meer…)
Column: Molloot
“Wie is de mol?”
Het antwoord op die vraag krijgt Nederland vanavond, wanneer de gekte er voor de 19e (!) keer zijn hoogtepunt zal bereiken. Morgen begint die dan weer in Vlaanderen. (meer…)
