De voorbije dagen kon je niet om de ene foute taalstelling na de andere heen.
Het begon met de ietwat absurde stelling om de dt-regel af te schaffen. Er is helemaal geen dt-regel, er is wel een stam+t-regel.
Vervolgens beweerden diverse journalisten en kranten dat de Algemene Nederlandse Spraakkunst aan Nederlandse taalregels had zitten rommelen, wat compleet onwaar is. Alleen De Standaard plaatste een voorzichtige rechtzetting, de rest liet zijn blunder voor wat ze was. Tot zover journalistieke integriteit.
En nu pleit Marijke De Belder, onderzoeker in de Nederlandse taalkunde aan de Universiteit Oldenburg, in De Standaard voor een consequentere spelling in onze taal, lees: een vereenvoudiging. Geen ‘hij wordt’ maar ‘hij word’. Want anders moeten we toch ook ‘hij zitt’ schrijven?!
De aangevoerde reden: Nederlands wordt dan eenvoudiger en dus inclusiever.
Maar geef toe, dat is een serieus zwaktebod dat weliswaar past in de bijzonder hippe trend om zo veel mogelijk zaken in onze samenleving – na culturele nu ook taalkundige – zo hypersensitief mogelijk al te kritisch onder de loep te nemen.
Maar waarom zou taal moeten worden vereenvoudigd? Omdat sommige mensen zich geen heel klein beetje willen inspannen? Omdat sommigen intellectueel niet in staat zijn correct te spellen en te schrijven?
Wie zo’n vereenvoudiging toch verwacht, moet zelf ook consequent zijn.
Kijken we even naar het Frans. Ik ontvang dagelijks Franse teksten waaruit blijkt dat Franstaligen nauwelijks het verschil kennen tussen een werkwoorduitgang op -er en -ez. En de overeenstemming in getal en geslacht tussen een zelfstandig naamwoord en een bijvoeglijk naamwoord of voltooid deelwoord blijkt ook al veel te moeilijk.
Welke van deze zelfverklaarde taalverbeteraars is bereid om ook voor het Frans te pleiten voor een sterke vereenvoudiging?
Wie van hen beweert dat ook de naamvallen in andere talen maar best worden afgeschaft en vervangen door het gebruik van onder meer voorzetsels? Want dat zou Slavische talen maar bijvoorbeeld ook het Duits toch veel eenvoudiger en inclusiever maken, niet?
Dat doen ze niet. Ze hebben er het lef niet voor. Maar louter de eigen taal aanvallen, dat is wél gemakkelijk. Dat kunnen en durven ze wel.
Sommigen gaan daarin nog veel verder en willen de taal zelf afschaffen. Denk maar aan Sven Gatz, de Brusselse lakei minister die ondertussen een heus palmares heeft in het negeren van wetten en die er geen probleem mee heeft om het Nederlands in Brussel geruisloos te laten verdwijnen.
Het Nederlands is inderdaad niet altijd een eenvoudige taal. Maar dat is ook haar rijkdom. Overigens valt die moeilijkheidsgraad in vergelijking met vele andere talen best mee, toch?
De taal vereenvoudigen om te vereenvoudigen, zonder enig écht zinnig argument, is misschien wel leuke bezigheidstherapie voor taalkundigen, maar getuigt verder van bijzonder weinig respect voor de eigen cultuur en identiteit.
Is het te veel gevraagd om een beetje respect op te brengen voor onze taal?
De Taalfluisteraar 
Volledig met u eens!
LikeLike
Marijke De Belder, pleit niet voor ‘hij word’, maar wel ‘hij wort’ en dit naar analogie met de f/v en s/z transitie die nu al bestaat: fuif / fuiven, kies / kiezen. In haar stelling zou er een nieuwe duidelijke spraakkunstregel in de plaats treden die de schrijfwijze ook laat aansluiten bij de uitspraak. Voor mij is de uitspraak de basis en is geschreven taal een weergave hiervan (en niet omgekeerd). Alles wat ons op een intellectueel verantwoorde wijze dichterbij brengt vind ik een pluspunt. Zeker als het de zaak bovendien ook vereenvoudigt.
LikeLike
Dus bij houden wordt het dan ‘hij hout’. Tja, dát zal alles zeker vereenvoudigen!
LikeLike
Inderdaad: ‘hij hout’ is perfect logisch, doorzichtig en redelijk. Wie dit om andere dan emotionele redenen verwerpt, getuigt van bitter weinig taalkundig inzicht.
LikeLike
Wat een nonsens!
Natuurlijke taal is niet logisch en ze hoeft dat ook niet te zijn.
Wie voor dergelijke ‘logische’ taal pleit, pleit voor intellectuele armoede en vertelt meer over zichzelf dan over de taal.
Het is tekenend voor het simplisme dat tegenwoordig heerst. Iets past niet meer? We schaffen het af. Weg ermee!
Cultureel en taalkundig glijden we op die manier langzaam af naar een steriele, koele en arme samenleving. Daar mag u zich thuis in voelen, ik alvast niet.
LikeLike
Een weinig taalkundige benadering van het dt-probleem, vol scheve vergelijkingen en valse preposities. Zo krijg je de lachers op je hand, maar ga je voorbij aan de absurditeiten in onze spelling. Voorwaar onwaardig voor iemand die claimt een specialist te zijn.
LikeLike
Over wie heb je het nu?
LikeLike
Over het artikel van de taalfluisteraar.
Kemel 1
“Er is helemaal geen dt-regel, er is wel een stam+t-regel.” De dt-regel is een ingeburgerde term die zelfs in de Woordenlijst opgenomen is en die ook door een autoriteit als VRT Taal gehanteerd wordt. Zelfs als de benaming taalkundig niet correct zou zijn (quod non), dan is hij alleen al hierom nog steeds bruikbaar en juist. Het is biologisch ook fout om tomaten groenten te noemen, maar toch is het zo gangbaar dat het correct is. Nu, ook taalkundig is deze dt-term juist. Schrijven dat de dt-regel terug te voeren is op stam+t of zonder t, is domweg fout. Men kijke bijvoorbeeld naar de het voltooid deelwoord van woorden op z en v. (verhuizen, verven). Geen t te bespeuren in geverfd of verhuisd, maar wel toevoeging van een extra d. De term dt-regel slaat erop dat we moeten kiezen tussen t of d, en of we al dan niet een extra t of d toevoegen aan de stam. Dt-regel is dus een heel logische en correcte term.
Kemel 2
“Maar waarom zou taal moeten worden vereenvoudigd?” Een fundament in de taalkunde is dat schrift een emanatie is van taal. Schrift is geen taal, het is de veruitwendiging ervan. Studie van de Saussure kan hierbij helpen. Meesmuilen dat taal verloedert omdat aan de spelling gesleuteld wordt, snijdt geen hout en raakt kant noch wal. Had ik in uw artikel een zweem van heimwee kunnen bespeuren naar de tijd van koolen, menschen, slaen, cigaar, enz. , dan zou ik nog enige logica in uw beweringen kunnen zien hebben.
Kemel 3
“Omdat sommige mensen zich geen heel klein beetje willen inspannen?” Zo goed als niemand kan de dt-regel foutloos toepassen, ook niet wie ze over het algemeen wel juist hanteert. Het is dan ook bijzonder hautain te declameren dat “sommige mensen” (lees: de luilakken) zich geen heel klein beetje willen inspannen. Zo mogelijk nog hautainer, is de volgende zin: “Omdat sommigen intellectueel niet in staat zijn correct te spellen en te schrijven?” Dit is écht wel lachen met wie “dom” (uw woorden) is. Durft u beweren dat u foutloos kan spellen? Ik hoop het niet.
Kemel 4
“Welke van deze zelfverklaarde taalverbeteraars is bereid om ook voor het Frans te pleiten voor een sterke vereenvoudiging?” Als de “taalverbeteraars” (zoals u het smalend, maar verkeerd, noemt (cf. supra)) van het Nederlands ook al voor het Frans in de bres moeten springen, dan komen ze handen tekort. Bovendien geeft zelfs het conservatieve bastion van de Académie française schoorvoetend toe aan de logica en verandert ze geleidelijk aan de spellingsregels.
Kemel 5
“Wie van hen beweert dat ook de naamvallen in andere talen maar best worden afgeschaft en vervangen door het gebruik van onder meer voorzetsels?” Niemand van hen natuurlijk. Niemand wil nog te vuur en te zwaard taal veranderen, zoals dat vroeger wel het geval was. Waar slaat dit in godsnaam op, in een dt-discussie? Niemand van de spellingshervormers wil de taal veranderen! (cf. uw kemel 2)
Kemel 6
“Dat doen ze niet. Ze hebben er het lef niet voor” O, de lafaards! Deze Vlamingen en Nederlanders (en Surinamers?) kunnen met veel bravoure verkondigen dat de huidige dt-regels heel arbitrair, onlogisch, uit de tijd zijn, maar Poetin dwingen om de naamvallen in het Russisch af te schaffen, of de Welshmen hun mutaties afpakken, of aanslagen plegen in Duitsland, dat durven ze niet!!!
Kemel 7
“De taal vereenvoudigen om te vereenvoudigen, zonder enig écht zinnig argument,” TAAL vereenvoudigen: cf. supra.
Zonder enig écht zinnig argument. Nu heb ik mij bijna in mijn soep verslikt. De Nederlandse spelling is zo inconsequent als het maar zijn kan.
– Je schrijft potlood (met een d), naar analogie met het meervoud potloden.
Maar je schrijft huis met een s, want dit leunt dichter bij de uitspraak aan (hier hebben we plots lak aan analogie).
– Je schrijft “jij antwoordt” want dat is analoog met “jij loopt”: stam + t
Maar je schrijft niet “jij zett” (stam + t)
Eindeloos kan ik doorgaan. de synchroon totaal onzinnige ei/ij, ou/au, of zelfs open en gesloten lettergrepen met hun enkele en dubbele vocalen.
Maar wat meeste stoort in uw artikel is de blijk van tomeloze hooghartigheid. Ik veronderstel dat u -ofschoon gespeend van taalkundige achtergrond blijkbaar- dagdagelijks met taal bezig bent. U zit in uw toren en kijkt op het gepeupel neer dat spellen moeilijk vindt. U bent bang voor het verbrokkelen van de kaste waartoe u behoort en wil bestendigen waar u goed in bent: spellen. Laat u dit privilege vooral niet afpakken, want op wie zal u dán nog kunnen neerkijken?
Een vereenvoudiging van de spelling zou een mooie gelegenheid zijn om tijd vrij te maken voor taal, taligheid, taalkunde, proeven van taal, spelen met taal, woordenschat, spreekwoorden, het koesteren van de rijkdom van taal, zinsontleding. Dingen die er écht toe doen. Niet het domweg uren lang uit het hoofd leren van onzinnige regels die hun oorsprong vinden in eeuwen her, maar nu totaal ondoorzichtig zijn.
LikeLike
1. “dt-regel” mag dan wel als term bestaan en worden gebruikt, in de Algemene Nederlandse Spraakkunst vind je die niet terug. Daar heeft men het over de echte regel: stam+t. Een heel eenvoudige regel: in de tweede en derde persoon enkelvoud een -t toevoegen tenzij er al een t staat of het een modaal werkwoord betreft. Niet moeilijk, toch?
De zogenoemde dt-regel heeft overigens niets met het voltooid deelwoord te maken. Ook daar maakt u een fout.
2. Daar kan ik niet veel op zeggen, behalve dat sleutelen aan de spelling alleen de spelling ten goede komt als het niet gaat om verkleutering.
3. De stam+t-regel is doodeenvoudig. Wie die niet goed kan toepassen (tenzij er geldige een medische of intellectuele reden is), getuigt inderdaad van onwil.
4. In elke taal kun je ongetwijfeld mensen vinden die alles steevast te moeilijk vinden en zaken willen vereenvoudigen. Het staat eenieder vrij zich daar al dan niet achter te scharen.
5/6 Zucht. De spelling hervormen IS de taal veranderen. Spelling is een kernonderdeel van taal.
7. Als je de inconsequenties in de spelling wil oplossen, dan moet je die ook doen in de rest van de taal. Anders ben je zelf niet consequent. En dat komt neer op het verkleuteren van taal. Het staat je vrij daar achter te staan. Ik niet. En ik ben heus niet tegen zinvolle wijzigingen, maar dan niet zoals de tussen-n-regel die ze enkele jaren geleden invoerden, zowat de allerbelachelijkste regel van de Nederlandse taal. En dan ook alleen maar wijzigingen omdat ze écht nodig zijn, niet omdat enkele onverlaten de taal te moeilijk of te lastig vinden.
Als mijn standpunt tot het behoud van een rijke taal, ook al is die wat ingewikkeld, hooghartig is, dan ben ik wat graag hooghartig.
Voor de rest stel ik vast dat we het oneens zijn. Dat is evenmin een probleem. Een verschil van mening kan het debat alleen maar rijker maken. Maar eens zullen we het wel niet worden.
LikeLike
+1 voor alle argumenten die Jurgen Demeester geeft.
LikeLike