We zijn aangekomen aan onze laatste uitstap tijdens onze etymologische reis door Europa. Er staat nog heel wat op het programma, dus niet getreuzeld.

Vaticaanstad

De naam Vaticaan verwijst naar de naam van een van de zeven heuvelen van Rome waarop het Vaticaan ligt. Het is een Etruskisch leenwoord dat naar verluidt ‘de heuvel van voorspelling’ zou betekenen. Maar misschien is dat wishful thinking.

Verenigd Koninkrijk – Engeland, Wales, Schotland

Het woord ‘Verenigd Koninkrijk’ hoeven we uiteraard niet te verklaren, maar wel drie van de vier onderdelen:

Engeland verwijst naar het land van de Angelen, en die naam komt dan weer van Anglus, een gebied in Sleeswijk (Noord-Duitsland, Zuid-Denemarken) dat haakvormig is en vanwaar de Angelen afkomstig waren.
De Deen Canute was de eerst die zich koning van Engeland noemde. Tegen de 14de eeuw werd de naam gebruikt voor het hele eiland Groot-Brittannië en van Bretagne.

Voor de herkomst van Londen kan niemand een sluitende verklaring geven.

Wales heeft dezelfde etymologie als Wallonië en Cornwall. De naam komt van het woord voor ‘vreemdeling’, dat op zijn beurt weer sloeg op de naam van een Keltische stam die in Gallia Narbonensis (de Provence) woonde.

Cardiff is het fort (caer) van de ‘Taff’, een fort dat waarschijnlijk door de Romeinen is opgericht. En de Taff is dan weer de rivier die langs het kasteel stroomt.

Schotland verwijst naar een Ierse stam die in de 6de eeuw Schotland binnenviel en er zich vestigde. Het verving de oude naam Caledonië, de naam die de Romeinen gebruikten. Hoewel vermoedelijk van Keltische oorsprong, is de herkomst van die naam onbekend.

Edinburgh, of de Keltische naam Din Eidyn, betekent letterlijk ‘kasteel op een helling’. Later verdween het eerst element van de naam en werd het vervangen door het Oud-Engelse burh dat aan Eidyn werd toegevoegd.
Leuk detail: de locatie Dunedin in Nieuw-Zeeland was een poging om de oude vorm van de naam opnieuw ingang te doen krijgen.

Wit-Rusland

Wit-Rusland is een letterlijke vertaling van ‘Belarus’ of ‘Witte Russen’. En dat mogen we letterlijk interpreteren. Het waren (blonde) Scandinaviërs die zichzelf Rus noemden en naar het oosten trokken.

Maar er zijn nog andere theorieën. Zo zou de naam kunnen verwijzen naar de witte kledij die de lokale Slavische bevolking droeg. Of naar de oude Russische gebieden die niet door de Tataren zijn veroverd (zoals Polotsk, Vitebsk en Mogilev) en die ‘Witrussisch’ werden genoemd.

De hoofdstad Mi(e)nsk is genoemd naar de rivier Měn.

Zweden

De Zweden hebben de naam van hun land deels aan ons te danken. De naam komt rechtstreeks uit het Middelnederlands. Het stukje ‘Swe’ komt van het stamwoord ‘s(w)e’ dat ‘zichzelf’ betekent, verwijzend naar de eigen Germaanse stam.

Stockholm ontstond in de dertiende eeuw als een vissersdorp. Stock komt van ‘stäk’ en betekent ‘baai’, ‘holm’ betekent dan weer ‘eiland’. Een eiland (of meerdere) in de baai dus.

Zwitserland

Zwitserland is genoemd naar Schwyz, de naam van een van de originele kantons en waar de Romeinen Helvetica maakten. De oudste vermelding dateert uit het jaar 972 toen over een Villa Suittes werd gesproken.

De hoofdstad Bern heeft dezelfde etymologische oorsprong als Berlijn en komt van het Duitse Bär (beer), al kan het ook van het Slavische berl komen dat ‘moeras’ betekent.

En zo zijn we aan het einde gekomen van onze etymologische reis door Europa en weet je waar de namen van alle Europese landen vandaan komen.