We zetten onze etymologische reis door Europa verder en starten en eindigen vandaag in het zuiden van het continent.

Malta

Er zijn twee theorieën over de herkomst van de naam Malta.

De meest gebruikte is dat het woord afkomstig is van het Griekse μέλι of meli, dat honing betekent. De Oude Grieken noemden het eiland ‘honingzoet’, waarschijnlijk wegens de grote honingproductie daar.

Er wordt ook gezegd dat Malta komt van het Fenicische Melita dat ‘vluchtplaats’ betekent. Door de vele baaien en spelonken zou Malta een uitstekende vluchtplaats zijn geweest.

Moldavië

Moldavië heeft dezelfde herkomst als Moldau, de rivier die ontspringt in de Bohemen en uitmondt in de Elbe.

De oorsprong is het Oud-Germaanse Wlitawa, dat zoveel betekent als ‘wilde beek’.

Van de herkomst van de naam van de hoofdstad, Chişinǎu, zijn we minder zeker. Waarschijnlijk is het een samenstelling van de Oud-Roemeense woorden chișla (bron, waterbron) en nouă (nieuw) omdat de stad is gebouwd rond een kleine bron.

Een andere theorie zegt dat Chişinǎu dezelfde bron heeft als het Hongaarse Kisjenő, wat genoemd is naar de Jenő, één van de zeven oorspronkelijke Hongaarse stammen.

Monaco

Yes! Van Monaco weten we helemaal zeker waar de naam vandaan komt. Meerbepaald van het Oud-Griekse μόνοικος (monoikos), dat ‘alleenstaand huis’ betekent. Het is de naam van een kolonie uit de zesde eeuw vóór onze tijdrekening in het Griekse Eolië. Volgens Herodotus lag de kolonie in de regio met het gunstigste klimaat ter wereld.

Maar Eolië ligt behoorlijk ver van het huidige Monaco. Dus hoe kwam Monaco dan aan zijn naam?

Wel, monoikos was ook een bijnaam van niemand minder dan Heracles. Volgens een oude Griekse mythe kwam Heracles in de streek van Monaco en kreeg het daarom die naam. En om die reden werd er ook een tempel gebouwd die de naam Heracles Monoikos werd genoemd.

De hoofdstad van Monaco, Monte Carlo, is gesticht in 1866 en genoemd naar Karel III van Monaco.

Montenegro

Montenegro is de letterlijke vertaling van het Servische Crna Gora. Dat is de naam van de berg aan de voet waarvan de stad Cetinje ligt en betekent dus ‘zwarte berg’.

De hoofdstad Podgorica betekent letterlijk ‘onder Gorica’. Gorica betekent dan weer ‘kleine heuvel’, de naam van een van de met cipressen begroeide heuveltjes die op het stadscentrum neerkijken.

Nederland

Doodeenvoudig, deze. Nederland betekent gewoon ‘laag land’. Maar het heeft die naam niet altijd gehad.

In de Romeinse tijd was het samen met delen van België en Duitsland een onderdeel van Germania inferior. Het behield die naam tot aan de middeleeuwen. Vanaf dan was Nederland een onderdeel van het hertogdom Lotharingen, een onafhankelijk koninkrijk. Dat koninkrijk werd in de tiende eeuw opgesplitst in Neder- en Opper-Lotharingen. Dat is de eerste maal dat het woord ‘neder’ voorkwam in de officiële naamgeving.

Een eeuw later komt de naam Holland voor het eerst op de proppen. Die naam komt van Holtland, wat Houtland betekent. Waarschijnlijk sloeg dit op de streek van Haarlem. De naam van het Graafschap Holland kwam voor het eerst voor in 1101.

In 1275 zien we plots de woorden Niderlant en Niderlande. Ze waren van de hand van de geestelijke Berthold van Regensburg die er het gebied tussen Maas en Rijn mee bedoelde. Maar de eerste echte vermelding van de ‘Nederlanden’ vinden we pas in de 15de eeuw. Een eeuw later is de naam zelfs heel courant, zij het wel steeds in het meervoud: de Nederlanden.

‘Nederland’ in het enkelvoud werd pas officieel gebruikt vanaf 1830, toen België zich van Nederland afscheidde. In het Engels is het meervoud wel gebleven.

Noord-Macedonië

Macedonië komt vanzelfsprekend uit het Grieks, van Μακεδονία (Makedonía), een koninkrijk dat genoemd werd naar de oude Macedoniërs. Hun naam betekent zoveel als ‘de groten’ of ‘de hooglanders’, verwant aan het al even Griekse makednos, dat ‘groot’ betekent. Dat betekent echter niet dat de Macedoniërs groter waren dan de andere bewoners in Griekenland.

Makednos betekent ook hoog, en dat is plausibeler. De Macedoniërs zijn dus de mensen die hoog, ofwel in het noorden, wonen.

De naam Macedonië betekent meer dan het land Noord-Macedonië alleen. Het is ook de grootste en op een na meest bevolkte regio in Griekenland. Het is uiteraard het oude Griekse koninkrijk in het noorden van Thessaloniki. Het is ten slotte ook een regio in het zuidwesten van Bulgarije, dat wel eens Bulgaars Macedonië wordt genoemd.

De hoofdstad Skopje kreeg z’n naam van het woord ‘Scupi’ dat van de Griekse herders komt. Het was de naam van een Romeinse vestiging in de buurt.