Als we met anderstaligen over talen praten, dan gaat het vaak over het aantal sprekers: welke taal wordt het meest gesproken op deze wereld? Hoeveel mensen spreken die taal? Want in de ogen van velen bepaalt dat getal het gewicht van een taal.

Maar het antwoord daarop is problematisch.

Enerzijds is het tellen van het aantal sprekers geen exacte wetenschap en al naargelang de bron die je raadpleegt, is het antwoord (soms heel) verschillend.

Anderzijds zijn er ook andere factoren die meespelen in het gewicht van een taal.

De taalbarometer bepaalt het belang en het nut van de 634 talen op onze wereld die volgens Ethnologue elk meer dan 500.000 moedertaalsprekers hebben. Ze baseert zich daarvoor op twaalf factoren waarvan de gegevens beschikbaar zijn.

Die factoren zijn:
1. aantal moedertaalsprekers: volgens de gegevens in Ethnologue
2. aantal landen waarin de taal een officiële status heeft
3. aantal artikels op Wikipedia
4. het aantal literaire prijzen in die taal
5. entropie: hoe verspreid is de taal in de wereld
6. vruchtbaarheid: het gemiddeld aantal kinderen per vrouw waar de taal wordt gesproken
7. ontwikkelingsindex: hoe ontwikkeld is het land, op basis van het BNP per persoon
8. internetpenetratie: hoe sterk is de taal op het internet vertegenwoordigd
9. aantal boeken uitgegeven in de taal
10. aantal vertalingen van boeken in de taal: op basis van de Index translationum.
11. aantal universiteiten die in die taal onderwijzen
12. aantal mensen die de taal als tweede, derde … taal leren

Aan elk van deze factoren kun je zelf een gewicht toekennen om je eigen rangschikking te maken, maar als we alle factoren gelijkwaardig achten, dan is dit de top 10:

1. Engels
2. Frans
3. Spaans
4. Duits
5. Russisch
6. Italiaans
7. Portugees
8. Japans
9. Nederlands
10. Zweeds

Kijk eens aan, Nederlands zowaar op de 9e plaats ter wereld, van alle talen ter wereld!

Dus toch geen patois, zoals diverse Franstaligen in ons land denken. En dus toch een interessante en nuttige taal, ook op wereldvlak, om te leren in het Franstalig onderwijs van ons land.

Chinees (Mandarijn) staat pas op de elfde plaats, vooral omdat het tot maar één weliswaar groot gebied beperkt is.

Afhankelijk van welk gewicht je aan welke factor geeft, kun je het Nederlands zelfs nog hoger krijgen. Mijn best behaalde resultaat voor onze taal was een zevende plaats.

De recentste (en derde) versie van de taalbarometer dateert uit 2017 en is een verwezenlijking van Alain Calvet, dokter in de wetenschappen, en Louis-Jean Calvet, dokter in de wetenschappen en menswetenschappen, en linguïst.

De volledige lijst kun je hier raadplegen. De werking van de barometer wordt in dit pdf-bestand uitgelegd. En voor de liefhebbers is er ook een Excelbestand beschikbaar met alle gegevens waarin je lustig zelf een gewicht aan de factoren kunt toekennen en waar je nog twee extra factoren vindt.