Geleende leenwoorden

Een woord dat taal A leent aan taal B maar vervolgens opnieuw uit taal B ontleent, vaak in een gewijzigde betekenis, wordt in het Engels reborrowing of homing loan, in het Frans réemprunt, in het Duits Rückwanderer en in het Italiaans cavallo di retorno genoemd.

In het Nederlands hebben we er niet meteen een woord voor. Daarom heb ik er zelf geleend leenwoord van gemaakt.

Het resultaat hiervan is vaak een doublet of tweelingwoord, een groep van twee of meer woorden in dezelfde taal met verschillende vormen en over het algemeen ook verschillende betekenissen, maar met een gemeenschappelijke etymologische oorsprong.

Een geleend leenwoord komt meer voor dan je denkt, maar vaak beseffen we niet dat een leenwoord eigenlijk uit de eigen taal afkomstig is.

Een mooi voorbeeld is boulevard (brede straat), dat uiteraard uit het Frans komt. Maar wie weet dat dit Franse boulevard eigenlijk geleend is van het Nederlandse bolwerk? Geen Franstalige die je zal geloven!

Een bekender voorbeeld is het Vlaamse manneken waar de Franstaligen mannequin van maakten en dat wij dan weer overnamen.

(bron: Lectrr)

Het komt uiteraard veelvuldig voor in andere talen. Denk maar aan het Spaanse tronada (onweersbui) dat in het Engels tornado werd en vervolgens opnieuw door het Spaans werd overgenomen.

Een soortgelijk proces doet zich voor wanneer een woord in een taal is gebaseerd op een stam van een andere taal en het woord vervolgens in deze andere taal of een moderne opvolger ervan wordt gebruikt. Bij ons gebeurt dat vooral met klassieke talen. Latijnse woorden worden overgenomen in niet-Romaanse talen zoals Engels of Duits en worden dan op hun beurt uit die talen geleend door een Romaanse taal als Frans of Spaans.

In Chinees en Japans is deze gang van zaken heel opvallend. In de late 19e en vroege 20e eeuw werden vele Japanse woorden gevormd op basis van Chinese stammen (die historisch dan nog eens via Korea waren overgekomen). Die woorden staan bekend als wasei kango (Japans-gemaakte Chinese woorden). Die werden vervolgens in het Chinees, en vaak ook Koreaans, opnieuw overgenomen met aangepaste uitspraak.

One comment

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.