Het Frans wordt wel eens de taal van de liefde genoemd. En Italiaans en Spaans zouden mooie talen zijn, terwijl Russisch en Duits vaak als lelijk worden beschouwd. Nederlands staat ook vaker wel dan niet in het lijstje van minder aangename talen. En persoonlijk vind ik de harde g van sommige Nederlanders een gesel voor het oor.
Maar al deze subjectieve oordelen zijn inderdaad subjectief. Ik vind het absolute nonsens om een taal deze of gene eigenschap toe te dichten, laat staan ze algemeen als een mooie of lelijke taal te bestempelen.
Een Italiaanse of Franse grootmoeder die staat te krijsen klinkt me niet mooier in de oren dan een oude Rus die Russisch wauwelt. Maar het Duits of Russisch van een knap jong meisje (of jongen) kan me evenzeer bekoren als het Spaans, Italiaans of Grieks waarvan men wel eens zegt dat het zo mooi is.
Kortom, of een taal mooi of lelijk is hangt in de allereerste plaats af van je persoonlijke voorkeur. Maar waarom vinden we de ene taal mooier dan de andere? In een interview met Taalschrift gaf taalkundige Guy Tops van de Universiteit Antwerpen de volgende oorzaak:
“De belangrijkste factor is ervaring: laat aan duizend Chinezen fragmenten Standaardnederlands, Antwerps en Amsterdams horen en vraag hun te zeggen wat ze het mooist vinden, en je zult geen enkel significant resultaat krijgen. Ze kennen de taal niet, ze kennen de cultuur niet, hebben er geen enkele ervaring mee, de klanken zijn hun allemaal even vreemd. Maar vraag aan duizend Fransen of Engelsen hetzelfde, en je krijgt een duidelijker oordeel. Dat oordeel wordt ingekleurd door hun ervaring met het volk dat deze taalvariëteiten spreekt.”
Welke taal mooi is, kun je op verschillende manieren ‘manipuleren’.
Kortom, wat we van een taal vinden hangt samen met wat we van het volk of een regio vinden. Als je een bepaald land of volk niet echt genegen bent, mag iemand die de taal ervan spreekt nog zo hard zijn best doen met het allermooiste proza of de mooiste poëzie, je zult de taal nog steeds niet mooi vinden.
Ook klanken en lettercombinaties zelf bepalen je oordeel. Hoe vreemder de klanken in een andere taal, hoe minder kans dat je die taal mooi vindt. Maar ook als er in een taal ongewone clusters medeklinkers voorkomen, kunnen die de mening over een taal (negatief) kleuren. Denk maar aan de combinatie ‘lbstv’ in het Duitse ‘selbstverständlich‘.
Het Italiaans heeft dan weer nauwelijks klanken die niet in andere Europese talen te vinden zijn, en krijgt daarom automatisch een positiever aanzien.
Het antwoord op de vraag naar de reden waarom de ene taal mooier is dan de andere is dan ook: ‘zowat alles’. Er zijn een schier oneindige reeks redenen waarom je een taal al dan niet mooi vindt.
Opvallend genoeg is er bijzonder weinig onderzoek verricht naar de aantrekkelijkheid van talen. Misschien wel om dat je dan mogelijk een doos van Pandora opent die je liever dicht had gehouden.
In het onderstaande filmpje gaat de bekende komiek Stephen Fry op zoek naar de grappigste taal en hij komt uit bij het Jiddisch. Maar ook hier zijn alle opgesomde redenen louter subjectief en zijn ze op geen enkele wetenschappelijke grond gestoeld.
De Taalfluisteraar 
D’r zitten nog een paar foutjes in je tekst, geachte heer Taalfluisteraar, maar ’t was inhoudelijk wel weer onderhoudend.
Geeft Guy Tops nog altijd les? Indien ja: dat had ik niet verwacht!
LikeLike
Welke foutjes heb je gevonden? Ik leer graag bij (of verbeter ze graag) 😉
LikeGeliked door 1 persoon
’t Zijn er geen gigantische, hoor, maar als taalfluisteraar heb je natuurlijk al snel het spek aan je been als ’t over taalfouten gaat… 🙂
– “de allermooiste proza of poëzie” –> “het allermooiste proza of de (bv.) allergrootste poëzie”
– “klanken die niet in andere Europese talen te vinden is” –> “klanken die niet in andere Europese talen te vinden zijn”
– “In onderstaand filmpje” –> “In het onderstaande filmpje”
– “zijn ze op geen enkele wetenschappelijk grond gestoeld” –> “zijn ze op geen enkele wetenschappelijke grond gestoeld”
En dan is (volgens mij) een denkfout (iets onlogisch) in deze zin, waardoor ik even mijn wenkbrauwen fronste, en er vervolgens niets van begreep:
“Het antwoord op de vraag waarom de ene taal mooier is dan de andere is dan ook: ‘zowat alles’.”
Als je dat parafraseert tot een conversatie in de directe rede, krijg je:
“Waarom is de ene taal mooier dan de andere?” – “Zowat alles!”
Euhhhh… Ik moet eerlijk zeggen dat ik niet begrijp waar “zowat alles ” op slaat…
LikeLike
Hmm. Dat zijn fouten die niet toelaatbaar zijn. Ik heb dit artikel wat snelsnel geschreven. Dat moet volgende keer veel beter.
Bedankt voor de info!
LikeGeliked door 1 persoon
Reactie op Wandering Oak: ik citeer het Woordenboek der Nederlandsche Taal:
PROZA
Woordsoort: znw.(o.,v.)
Modern lemma: proza
znw. onz., vroeger en thans gewoonlijk in Z.-Nederl. nog vr.
Z.-Nederl. is meestal WNT-ees voor “Vlaanderen en misschien nog een klein deeltje van Nederland”, en het gaar hier naar WNT-standaarden trouwens om een zeer recent artikel, daterend van 1943. Onzijdige proza is dus Hollandse wartaal die men als standaardtaal heeft geponeerd omdat er veel Hollanders zijn. Een beetje zoals onzijdige boeken, onzijdige Franse leenwoorden, mannelijke dekentjes en deksels, enz. Proza is en blijft vrouwelijk, ongeacht de onzin die de Taal”unie” verkondigt.
LikeGeliked door 1 persoon
Oh, wacht, een foutje in mijn laatste opmerking! 😀
“En dan is er (volgens mij)” enz., moet dat natuurlijk zijn.
(Wéér te rap geweest! :-))
LikeLike
Ik vind juist Italiaans maar een saaie taal. Vind er niks aan. Een taal moet juist moeilijke klanken hebben om door mij mooi gevonden te worden. Iets geheimzinnigs, iets eigens.
LikeLike
“De gustibus et coloribus non est disputandum” wordt hier nog maar eens bewezen, hé… Ikzelf vind Italiaans juist zo mooi door de duidelijke, heldere klanken, lichtvoetig en zonnig, met de warme, theatrale passie die de Italiaan zo eigen is, Vivaldi-achtig… kortom, een heerlijke taal, dat Italiaans! 😀
LikeLike
Dat vind ik juist zo klef en overdreven. Ik heb er juist niet zo veel mee.
LikeGeliked door 1 persoon
Hihi, en ik vind dat iets charmants hebben, iets ontwapenends… Misschien omdat ik vrouw, moeder en grootmoeder ben, en Italianen hun Mama’s op handen dragen? 😀
LikeLike