Er was een tijd dat de uitspraak van de eigen taal aangaf tot welke sociale klasse je behoorde. Dat was voor een deel zo bij ons, maar vast en zeker zo in Groot-Brittanië. Hoe beter je Received Pronunciation sprak, ook wel the queen’s English genoemd, hoe hoger je klasse. Sprak je Cockney of met een typisch Noord-Engels accent, dan behoorde je ongetwijfeld tot de arbeidersklasse.

Maar tijden veranderen en tegenwoordig mag iedereen spreken wat hij of zij wil. Ook in ons land zijn –  op het nieuws of andere actualiteitenprogramma’s na – tussentaal en zelfs dialect al lang geen taboe meer en duiden ze nog minder op de sociale klasse waartoe je behoort. En in Nederland is er al lang geen probleem meer met het Goois of zelfs het Dunglish uit De Randstad. O tempora, o mores!

Het notitieboekje van Henry Higgins

Maar ooit was dat dus wel belangrijk. Een heerlijke film over dit onderwerp is My Fair Lady, een musical waarin taalkundige Henri Higgins (de klasbak Rex Harrison) en Kolonel Pickering een jonge vrouw uit de arbeidersklasse, Eliza Doolittle, bloemen zien verkopen op de markt. Higgins gaat een weddenschap aan met zijn vriend kolonel Pickering dat hij erin zal slagen om Eliza in korte tijd niet alleen perfect Engels te leren maar haar ook de gangbare etiquette in de hogere kringen eigen te maken. Hij slaagt uiteindelijk in zijn opzet, maar tijdens het proces is Eliza zodanig geëmancipeerd geraakt, dat zij aangeeft niet langer afhankelijk te zijn van Higgins en haar eigen weg te kunnen gaan.

In de film vraagt Higgins zich (terecht) af waarom de Engelsen niet kunnen spreken zoals het hoort en beweert hij dat niet geld of uiterlijk maar wel de taal het onderscheid vormt tussen de sociale klassen. Geniet vooral mee van zijn vraag:

En? Waarom denk jij dat vele West-Vlamingen, Antwerpenaren, Randstedelingen en mensen uit het Gooi geen deftig algemeen Nederlands kunnen spreken?