Japan staat aan het begin van een nieuw tijdperk. Het gaat om een historisch moment dat voorafgaat aan de troonsbestijging van de nieuwe keizer Naruhito op 1 mei, na de troonsafstand van zijn vader, Akihito, die de eerste keizer is in 200 jaar die dat doet.

Het enige probleem dat overblijft, is dat het eerst nodig is om de betekenis van de naam van het nieuwe tijdperk te begrijpen. Maar niemand kan het uitleggen.

De naam van dat nieuwe tijdperk Reiwa. De vorige was Heisei, wat ‘vrede krijgen’ betekent.

Reiwa bestaat uit twee vertaalbare kanji-tekens, die respectievelijk ‘aangenaam’ of ‘orde’ en ‘harmonie’ of ‘vrede’ betekenen. Het lijkt geen eenvoudige uitdaging om te begrijpen wat ze samen willen betekenen.

Eerste minister Shinzo Abe probeerde het woord te verduidelijken door te zeggen dat het in werkelijkheid verwijst naar de “geboorte van een beschaving waarvan de bewoners in harmonie leven”. Sommige analisten noemen dat een nationalistische boodschap. Anderen verklaren net het omgekeerde, zoals een oproep tot vrede en samenhorigheid.

Het woord komt uit Manyoshu, de oudst bestaande verhalenbundel uit de Japanse poëzie (8e eeuw) en meer bepaald uit een gedicht over pruimbloesems. Door de nieuwe naam uit de oude Japanse literatuur te halen, hoopt de overheid dat de geschiedenis, traditie, cultuur en aard van het land zo nog generaties lang zal worden overgedragen.

De administratie en de drukkerijen hebben er alvast een kluif aan. De naam moet op alle mogelijke officiële papieren komen te staan, inclusief rijbewijzen, ziekteverzekeringen, maar ook kalenders en computersoftware.

Vele Japanners staan positief tegenover de nieuwe naam, al zijn er – vooral jongeren – die vinden dat ze bijzonder ruw klinkt. Je zou reiwa immers ook kunnen vertalen als “Volg de bevelen”. Maar die interpretatie lijkt eerder te wijten aan de steeds gebrekkiger kennis van het kanji, de Chinese tekens die in Japans worden gebruikt. Maar ook omdat ‘rei’ tijdens de heerschappij van de Shoguns verworpen werd omdat het ‘bevel’ betekende en inhield dat de keizer, die toen zwakker was, heerste over de militaire leiders.