In de oudheid gebruikten schrijvers allerlei krullen om afkortingen weer te geven. In de middeleeuwen werd het apenstaartje veelvuldig gebruikt om het Latijnse ad (‘op’ of ‘naar’) aan te duiden. Aan het einde van de middeleeuwen werd het gebruikt voor inhoudsmaten en valuta.

In 1885 verscheen het voor het eerst op een typmachine.

Toen in de jaren zeventig een symbool moest worden bedacht voor het e-mailsysteem om iemands locatie aan te duiden, was de keuze dan ook snel gemaakt. Amerikaans programmeur Raymond Tomlinson gebruikte het voor het allereerste e-mailbericht dat werd verzonden.

Het apenstaartje is ondertussen een van de meest gebruikte symbolen ter wereld.

In het Nederlandstalige taalgebied spreken we dus steevast van een apenstaartje. Benamingen als slingeraap, amfora, slinger-a, a-krol enz. worden duidelijk minder gebruikt. In de computerwereld wordt ook vaak at gebruikt.

Bij ons zien we in de krul dus duidelijk de staart van een aap. Daar schrikken buitenlanders van, want zij zien helemaal andere zaken in de krul rond de a. Wat hun verbeelding zegt, bekijken we de volgende weken.

Daarbij maak ik graag met toestemming gebruik van de afbeeldingen van Viking Direct uit Nederland, die daarvoor de getalenteerde illustrator Andrés Lozano in dienst nam.

Maar waarom zien wij er een apenstaart in? Volgens Hans Van Keken, auteur van het interessante boek ‘Het apenstaartje’, doet het teken denken aan een dier of een onderdeel daarvan en ligt ‘apenstaartje’ prettiger in het oor dan ‘leeuwenstaartje’ of ‘olifantenstaartje’. Maar er is nog een reden…

Generaties Nederlanders en Vlamingen hebben leren lezen met ‘aap noot mies’. In het teken @ is duidelijk de letter a te zien. En bij die letter a denken al die mensen die met aap noot mies zijn grootgebracht vast aan het woord aap en aan ‘A is het aapje dat eet uit zijn poot’. Met een staartje, want zo staat hij op het plaatje dat bij de leesmethode hoorde. Het ligt voor de hand dat men in de krul om de a heen een staartje ziet. Kortom, het @-teken werd apenstaartje.

Wanneer apenstaartje voor het eerst in het Nederlands werd gebruikt om naar @ te verwijzen, dat weet niemand. Sommige mensen verklaren dat ze het teken al in de jaren zeventig zo noemden. En ook in de handleiding van het DOS-besturingssysteem uit 1986 komt het woord al voor. Het werd pas gemeengoed toen het internet in de jaren negentig volop zijn ingang deed.

Hoe het teken in andere talen wordt genoemd, zien we vanaf volgende week.

(bron voor de afbeelding: Viking Direct, Nederland – afbeelding met toestemming gebruikt)