In Vlaanderen en Nederland hebben nieuwslezers nogal de neiging om hun talenkennis te tonen en de namen van buitenlandse steden en gemeenten uit te spreken zoals dat in het desbetreffende land gebeurt.
Dat stelden ook de mensen van het programma Alles kan beter vast. Ze besloten ons te tonen dat die uitspraak wel degelijk nog wat kan worden verbeterd.
Dit mag dan wel grappig bedoeld zijn, de uitspraak van vreemde namen is wel degelijk een ernstige zaak.
Bij de NOS leggen ze alle namen vast in een interne databank. Stel dat je wil weten hoe je de naam van de bekende IJslandse vulkaan Eyafjallajökull moet uitspreken, dan tik je die naam in het zoekveld van de databank. Vervolgens krijg je deze informatie:
Naam: Eyafjallajökull
Fonetisch: EE-ja FJAD-la JEU-kûdûl, waarbij de klemtonen liggen op de lettergrepen die in kapitalen zijn geschreven.
Toelichting: Vulkaan op IJsland.
Een dubbele ll is dl in het IJslands.
En de u in de laatste lettergreep is echt geen UU, maar een stomme e en op het eind hoor je dl uit te spreken.
Bijzonder handig voor de journalist!
De taalcommissaris van de NOS geeft als algemeen uitgangspunt dat de nieuwslezer zoveel mogelijk bij de uitspraak van het land zelf moet blijven, maar zonder te overdrijven (zoals in het filmpje hierboven). (bron)
Ook bij de VRT zijn er enkele eenvoudige regels die de uitspraak regelen. De journalisten raadplegen er Das Aussprachewörterbuch van Duden, de English pronouncing dictionary van Daniel Jones en de website http://www.forvo.com. Maar bij de overname van de buitenlandse uitspraak leggen ze zichzelf wel drie beperkingen op. Als er een Nederlandse vorm gangbaar is, dan gebruiken ze die ook (dus Wenen in plaats van Wien), ze passen zich aan het Nederlandse klanksysteem aan (dus geen lispelende z in Spaanse namen), en de algemeen gangbare uitspraakvorm heeft voorrang (walesa in plaats van het correctere vaawesa). (bron)
Wie in het echt eens wil lachen hoe journalisten buitenlandse namen uitspreken, die kijkt of luistert naar de Britse en Franse nieuwsuitzendingen of naar hoe ze in sportverslaggeving de namen van spelers uit het buitenland uitspreken. Bijwijlen hilarische televisie of radio voor taalfanaten!
Dan mogen we best trots zijn op onze eigen (sport)journalisten.
En hoe spreek jij buitenlandse namen uit?