Voortaan laat de Taalfluisteraar ook andere taalliefhebbers aan het woord. Geen BV’s of BN’ers, maar mensen als jij en ik die echt iets interessants te vertellen hebben en dagelijks met veel liefde voor taal bezig zijn.

Vandaag hebben we René te gast en luisteren we naar wat voor interessants hij allemaal te vertellen heeft.

Dag René, kun je jezelf even voorstellen?

Ik ben René Van Hoof en woon in Eindhoven. Ik ben al een zestiger ondertussen en werk als journalist en verslaggever bij Omroep Brabant in Eindhoven. Vorig jaar deed ik dat al 25 jaar. Omroep Brabant is de regionale openbare omroep voor de provincie Noord-Brabant, met radio, televisie en ook internet.

Noord-Brabant, dat is voor ons onder de beruchte Moerdijk. Voelen jullie dat ook zo aan?

Sterker nog, wij zeggen altijd dat we beneden de Moerdijk wonen en dat er een groot verschil is tussen zuid en noord, vooral op het vlak van taal. Het Nederlands in Brabant en Limburg ligt zeker dichter bij Vlaams dan bij Hollands. Zo zeggen wij ook ‘gij’. En we hebben een zachte ‘g’, waar we in Amsterdam wel eens mee worden uitgelachen.

En ook de Gooise ‘r’ hebben we niet. We zeggen dus echt ‘maar’ en niet ‘maaj’.

Zijn er nog andere taalverschillen?

We hebben zeker nog ernstige verschillen in taal. Wij hebben geen ondertiteling nodig bij een Vlaamse serie als Witse. Boven de Moerdijk begrijpen ze daar niets van.

In het oosten heb je dan weer het Saksisch en in het noorden Fries, wat eigenlijk een afzonderlijke taal is.

Ons ABN is dan ook het Nederlands van Holland, wat je het meest op de televisie en radio hoort. Ik merk wel dat de zachte ‘g’ steeds minder een probleem vormt in de Nederlandse media.

Je bent ook goed bekend met het Vlaams. Welke verschillen vallen jou het meeste op?

In Nederland worden vrij veel Engelse woorden gebruikt, ook bij volwassenen. In Vlaanderen gaat het eerder om Frans. Collega’s op de VRT vragen me ook voortdurend ‘ça va?’. In Nederland gebruiken we die Franse woorden bijna niet meer.

Ook grappig op de Vlaamse televisie is het aanhoudende gebruik van ‘voilà’ en ‘bon’.

Een andere collega bij de VRT had het er ook over dat hij moest recupereren van het weekend. Dat was me volslagen onbekend.

Heb jij de indruk dat de beide taalvarianten uit elkaar groeien of net naar elkaar gaan?

Op dit moment is het eerder stabiel. Tot de jaren tachtig liep het behoorlijk gelijk omdat Vlamingen veel naar de Nederlandse televisie keken, maar zodra de commerciële televisie in Vlaanderen kwam, begonnen de varianten uit elkaar te groeien. Wij luisterden toen ook nog vaak naar de Vlaamse radio, zoals Vragen Staat Vrij op zondagavond.

Nu groeit het misschien wat naar elkaar toe dankzij de groeiende communicatiemogelijkheden. Ik weet niet zo goed hoe vaak er nu in Nederland nog naar de Vlaamse televisie wordt gekeken. Studio Brussel staat wel eens op bij de jongeren.

Heb je als journalist al vreemde taalgebeurtenissen meegemaakt?

Toen ik als jonge journalist in de Gelderse Achterhoek begon te werken, hoorden ze meteen dat ik niet van daar kwam en dan werd ik daar wel altijd op aangesproken. Maar ook binnen Brabant heb je verschillen. Als ik van Eindhoven naar West-Brabant ga, dan horen ze het daar echt wel dat ik uit het oosten kom.

In 2004 had ik een uitwisseling met de Vlaamse collega, Katrien Boon, die bij Radio 2 werkte, en zij zei in een reportage eens ‘de vrachtwagen ligt in de gracht’. Maar in Nederland is de gracht een waterloop. Dat gaf wel een spraakverwarring want er is toch geen gracht langs de snelweg?

Zeker in Brabant horen we heel graag de Vlaamse tongval. Toen Katrien het nieuws voorlas, stond de telefoon van de omroep roodgloeiend, want de luisteraars wilden niets liever dan dat ze zou blijven.

Vlamingen zijn wat minder direct dan Nederlanders, dus vertelden Belgen me niet meteen dat ik Hollander was, maar dat was buiten Jan Hautekiet gerekend. Die wist me meteen te vertellen dat ik een Hollander was.

In Vlaams-Brabant heb ik nooit moeite gehad met de taal en mensen begrepen me altijd.

En hoe wordt ons Vlaams bij jullie aanzien?

Mensen vinden de Vlaamse taal vriendelijk en bourgondisch. Omgekeerd lijkt me de perceptie minder positief.

Toen ik bij de VRT een week werkte, zei een collega me dat hij me geen typische Hollander vond. Ik beaamde dat, maar wat was dan een typische Hollander? Dat bleek een arrogant iemand met een grote bek. Maar dat klopte ergens wel, want ik was geen Hollander, wel een Brabander. Maar een Vlaming maakt dat verschil niet. Holland begint meteen aan de grens.

Ik ben blij dat je onze taal niet ‘schattig’ hebt genoemd.

Ik heb dat ooit wel eens gezegd tegen Vlamingen, maar werd toen vernietigend aangekeken. Jullie hebben dat duidelijk niet graag. Het wordt nochtans positief bedoeld.

We bedoelen dat echt niet kleinerend, het is gewoon een taal die ons leuk in de oren klinkt. Maar sommige Vlamingen zijn dan als door een wesp gestoken. Toen ik het in gezelschap van Vlamingen zei, was er gelukkig een collega die me uit de nood redde.

En hoe zit het met de aandacht voor elkaar?

Ik heb een abonnement op De Morgen en als ik zie hoeveel aandacht er in Vlaamse media is voor Nederland, dan schrik ik daarvan. Omgekeerd is dat veel minder het geval. België is eerder een transitland om naar Frankrijk te gaan. We spreken ook nooit over Vlaanderen, maar hebben het altijd over België. Een Nederlander maakt daar geen verschil in.

Waar kunnen de lezers je horen mochten ze dat willen?

Horen lukt bijna niet meer, want sinds drie jaar doe ik niet zo veel radioverslaggeving meer. De regionale radio is meer een muziekzender met wat nieuwsbulletins zonder verslagen. Ik werk dus eerder voor de internetredactie. Daar hoor je m’n stem wel nog eens in een filmpje, maar dus niet meer op de radio.

Waarom zouden we naar Omroep Brabant moeten luisteren?

Ik moest zelf even slikken toen de omroep alleen naar muziek overschakelde, maar het is toch een echt gezellige zender die heel Brabant kent. Onze provincie staat in Nederland bekend als de gezelligste en meest bourgondische provincie. Onze omroep straalt dat ook volledig uit en is daarom behoorlijk succesvol.

Wie Noord-Brabant wil leren kennen, moet zeker naar onze omroep luisteren.

Een goeie tip! Kunnen we je ook online volgen?

Jawel, op Twitter. Daar vertel ik wat ik voor m’n werk doe.

Hartelijk dank, René, en nog veel chance met alles wat je nog doet.