Beweringen op het internet kunnen je kwaad maken. Je begrijpt helemaal niet hoe de schrijver erbij komt om ze neer te pennen.

Dat gevoel overviel mij toen ik onlangs in een Facebookgroep van nota bene Nederlandstalige vertalers las dat Vlaams geen taal zou zijn. Meer nog, Vlaams zou zelfs niet eens bestaan!

Er is al heel wat inkt gevloeid over het al dan niet bestaan van een Vlaamse taal en niet zelden loopt de hele discussie vanaf het begin spaak bij de terminologie.

Voor de oorspronkelijke betekenis van het woord moeten we de geschiedenis induiken. Tussen 862 en 1795 bestond het graafschap Vlaanderen. Het omvatte ruwweg het huidige Oost- en West-Vlaanderen, Zeeland, een deel van het huidige Henegouwen en een stuk Noord-Frankrijk. Als we het in geschiedkundige teksten over Vlaams hebben, wordt verwezen naar die regio en alles wat erop betrekking heeft.

Maar dat graafschap bestaat al meer dan tweehonderd jaar niet meer en buiten historische teksten om is er dan ook geen enkele reden om aan te nemen dat de term Vlaams naar dat graafschap verwijst.

Vlaams verwijst nu naar het huidige Vlaanderen en alles wat daar betrekking op heeft. Ook de taal. Diverse naslagwerken hebben dat goed begrepen. Van Dale verwijst als betekenis van de term eerst naar de historische betekenis, vervolgens naar de huidige: het Nederlands in België. Zowel het beroemde Oxford Dictionaries als de prestigieuze Encyclopedia Britannica geven het Nederlands in België zelfs als enige betekenis.

Kortom, Vlaams en Belgisch-Nederlands verwijzen beide naar een en hetzelfde concept: de Nederlandse taal in Vlaanderen.

Opgelet, we hebben het dan wel degelijk over spreektaal. Als schrijftaal kon maar vooral mocht het Vlaams zich nooit ontwikkelen en we hebben op dit ogenblik geen enkele reden om aan te nemen dat dit ooit wel zal gebeuren. De schrijftaal in Vlaanderen is ontegensprekelijk het Nederlands. Er zijn weliswaar eigen woorden en uitdrukkingen, maar het is en blijft Nederlands.

Een veel gehoord argument voor de bewering dat de Vlaamse taal niet bestaat, is dat er geen standaardtaal is in Vlaanderen. Want, geef toe, er wordt toch heel anders gesproken in West-Vlaanderen dan in Brabant of Limburg. Dat klopt. Net zoals er heel anders wordt gesproken in Groningen, Nederlands Limburg en de Randstad.

Maar net zoals in Nederland de economisch dominante regio (Randstad) de standaard bepaalt, doet in Vlaanderen de economische dominante regio (Brabant) dat. Dat houdt evenwel geen waardeoordeel in over de andere accenten.
En die standaard is zeker geen dialect en heeft niets te maken met de karikatuur (“hebdegij”) die sommigen ervan maken. De nieuws- en actualiteitsuitzendingen van VRT en VTM zijn een mooi voorbeeld van die Vlaamse standaard.

Anderen, van de leerkracht Nederlands van mijn dochter tot de Vlaamse minister-president toe, beweren dat ge en gij geen correct Nederlands maar dialect zijn. Die mensen kennen hun eigen taal niet. Volgens de Algemene Nederlandse Spraakkunst zijn dat perfect correcte voornaamwoorden. Het is niet omdat deze voornaamwoorden in Nederland op een andere manier worden gebruikt, dat het gebruik ervan in Vlaanderen fout is.

Er wordt wel eens geopperd dat het gesproken Nederlands in Nederland en het Nederlands in Vlaanderen uit elkaar groeien. Als dat zo is, dan komt dat omdat we er zelf actief aan meewerken. Als Nederlandstalige kunnen we kiezen tussen taalrijkdom en taalarmoede. Wie alle woorden en uitdrukkingen die uitsluitend in het andere land worden gebruikt steevast verwerpt en uitsluitend vasthoudt aan de eigen woordenschat, lijdt aan taalarmoede. Wie de woordenschat uit beide landen omarmt, geniet taalrijkdom.

Het helpt dan ook niet dat mensen in de Randstad Vlamingen in het Engels antwoorden wanneer die in het Vlaams of Belgisch-Nederlands een vraag stellen. Evenmin nuttig is het als Vlamingen Nederlanders in hun dialect antwoorden. En al helemaal erg wordt het wanneer Nederlandse vertalers een onbekende en dus in hun ogen foute uitdrukking bestempelen als iets dat wel Vlaams zal zijn. En dan hebben we het nog niet over uitgeverijen die hardnekkig elk iet of wat Vlaams woord in het manuscript van een Vlaamse auteur schrappen of Nederlandse organisaties die hetzelfde doen omdat ze van mening zijn dat hun landgenoten zo dom zijn dat ze het niet zouden begrijpen.

Nederlands is onze gemeenschappelijke taal maar met verschillende varianten. Laat ons dan ook de rijke woordenschat van de taalbuur omarmen en eigen maken. Het maakt onze taal alleen maar rijker en gevarieerder. Met een beetje respect voor en interesse in elkaar komen we heel ver.

Voor wie weinig Vlaamse radio luistert of Vlaamse televisie kijkt is dat Vlaams of Belgisch-Nederlands soms wel heel moeilijk te begrijpen. En dat is zeker het geval voor studenten die in het buitenland Nederlands hebben gestudeerd of voor Franstaligen die school-Nederlands hebben geleerd. Voor hen, maar ook voor iedereen die meer wil weten over de Vlaamse spreektaal, is er nu Goesting in Taal. Dat project wil de taalkloof tussen Vlaamse moedertaalsprekers en Nederlands lerende mensen dichten door de studenten vertrouwd te maken met het echte gesproken Vlaams.

De Vlaamse spreektaal is dus geen verzinsel, geen aberratie, geen fout Nederlands, maar een volwaardige variant van de Nederlandse spreektaal.

Overigens, waarom zou het erg zijn dat Vlaanderen een eigen spreektaal heeft?