Iemand op de set roept op tot stilte. De acteurs maken zich klaar, de camera- en klankmensen zetten zich op hun plaats en iemand met een zwartwit bord plaatst zichzelf voor de hoofdcamera. De bordpersoon – bestaat hiervoor een specifieke term? – kondigt eventueel de scene en take aan, klapt het boveneinde van het bord flink naar beneden, de regisseur zegt “en… actie!” en de film wordt gemaakt.

Ook al weet je niets over films maken, al het bovenstaande gebeurt om een duidelijke reden. De acteurs acteren, de camera- en klankmensen nemen beeld en geluid op, en de regisseur regisseert. Maar wat met de persoon met het vreemd uitziende bord. Dit ding hieronder dus. Waarvoor dient dat?

Dit is een filmbord en de bedoeling is dat het een flinke klap maakt. En dat is verre van onbelangrijk.

Als je een filmpje op je smartphone of een camcorder (ken je dat nog?) maakt, dan heb je dit niet nodig. Want als je daarmee een video maakt, dan worden beeld en geluid op dezelfde tape of digitaal samen opgenomen. Beeld en geluid lopen dus altijd synchroon omdat ze samen worden opgenomen. Eenvoudig.

Maar wanneer professionals films maken, is dat niet zo. De camera’s nemen het beeld op en de microfoons nemen het geluid afzonderlijk op. Een editor moet de videobeelden en het geluid combineren tot één ervaring. Maar om te weten hoe dat moet, moet hij over een duidelijk en ondubbelzinnig teken beschikken.

Het filmbord is daartoe de ideale oplossing. De klap van het bord merken de editors makkelijk op de geluidsopname op en dat kunnen ze perfect synchroniseren met wat ze op het beeld zien. Vanaf dat moment lopen beeld en geluid mooi synchroon.

Hoewel deze methode al heel lang wordt gebruikt, wordt het klappen voortaan mogelijk achterwege gelaten. De nieuwste filmborden beschikken over digitale tijdscodes zodat het voor een editor nog eenvoudiger is om beeld en geluid te synchroniseren. De klap zelf is dan niet meer nodig.

Het hoeft overigens niet met een filmbord. Als Frances Lefebure in haar redactie een filmpje opneemt voor het programma Make Belgium Great Again, dan zie je haar eerst met haar handen klappen. Het principe is hetzelfde.

 

Extra weetje:

Wat gebeurt er als men tijdens het filmen per ongeluk het filmbord is vergeten?

In één specifiek geval betekende dit dat de film met veertig jaar vertraging werd uitgebracht. In 1972 filmde regisseur Sydney Pollack optredens van Aretha Franklin voor een documentaire over deze zangeres (‘Amazing Grace‘), maar hij vergat een filmbord te gebruiken. Ondanks grote inspanningen – op een bepaald moment werd zelfs een liplezer ingehuurd om een en andere te helpen synchroniseren – bleken duizenden stukken film onbruikbaar. Pas in 2011 slaagde hij er met nieuwe technologieën in om alles mooi gelijk te laten lopen. Uiteindelijk kwam de film pas in 2018 uit!