Wanneer we een nieuwe vreemde taal beginnen te leren, komen we heel wat frustrerende zaken tegen die ons misschien wel ontmoedigen om te blijven leren: de ontzettende hoeveelheid te studeren woordenschat, de grammatica die we onder de knie moeten krijgen, de uitspraakregels. Als we hiernaar en andere zaken kijken, dan lijken sommige talen gemakkelijk, sommige moeilijk, en andere gewoonweg onmogelijk. Deze laatste zijn een specialiteit van YouTuber Joshua Rudder, de oprichter van het kanaal NativLang. In onderstaande video heeft hij het niet alleen over enkele van de vreemdste klanken of – met de taalkundige term – fonemen in om het even welke taal, hij toont ons ook hoe we die zelf kunnen maken.
Diverse Afrikaanse talen gebruiken het foneem gb, dat we twee keer kunnen zien in de naam van de Ivoriaanse dans Gbégbé. “Je kunt dat uitspreken op zijn Frans”, zegt Rudder, “maar eigenlijk moet je je tong naar je zachte gehemelte brengen” om de g-klank te maken en tegelijkertijd “je lippen sluiten en loslaten” om de b-klank toe te voegen.
Rudder slaagt er uiteraard in: “Ik heb nog nooit een buitenlander de gb-klank juist horen uitspreken!”, zegt een Afrikaanse reageerder onder de video. Vervolgens zet hij zijn fonemische wereldreis verder naar de bilabiaal trillende plof- en keelklanken van de Pirahã in de Amazone en het gefluit van een specifiek Canarisch eiland.
Rudder heeft ook de taal Oaxaca aan zijn onderzoek toegevoegd, maar hij vindt een compleet andere reeks zeldzame klanken in een rivierstad waarvan de bewoners de taal Mazatec spreken. “Voor elke normale klinker die je hen geeft”, vertelt hij, “geven ze er drie aan je terug”: een ‘modale’ soort, een ‘adem’-soort en een ‘knarsende’ soort. Hij beëindigt de video waar hij begon, in Afrika, maar dan wel in een geheel andere regio, waar hij een van de vreemdste fenomenen vindt. Het gaat wel om fonemen die we er kunnen verwachten: bilabiale kliks, waarvan de sprekers “hun tong tegen de achterkant van hun mond sluiten en ook beide lippen sluiten, maar probeer het niet na te doen.” Vervolgens “zuigen ze met de tong een luchtbel in die omsloten zone. Ten slotte laten ze de lippen los en hoor je een…” — wel, het is beter dat je hoort hoe Rudder het uitspreekt. Als je dat ook doet, dan ben je klaar voor een immersiecursus Khoikhoi.